Alopesi areata nedir?
Alopesi tıp dilinde saç kaybı anlamına gelmektedir. Alopesi areata ise saçlarda aniden yuvarlak saçsız alanlar oluşturacak şekilde dökülme olmasıdır.
Alopesi areatanın nedeni nedir?
Alopesi areata otoimmun bir hastalıkdır. Otoimmun hastalıklarda bilinmeyen bir nedenle bağışıklık sistemi kendi hücrelerini yabancı olarak görüp bu hücrelerle savaşmaya başlar. Bu durumda kıl kökleri etrafında bulunan lenfosit denen hücreler sitokin diye adlandırılan kimyasallar salgılarlar ve bu da saçlarda dökülmeye neden olur.
Hastalığın ailesel özelliği var mıdır?
Alopesi areata ailenin bir bireyinden fazlasında görülebilir veya ailenin diğerlerinde tiroid bezi hastalıkları, pernisiyöz anemi ve vitiligo gibi diğer immun hastalıklar bulunabilir. Hastalık bulaştırıcı değildir. Genellikle bir stresten sonra başladığı görülmektedir.
Hastalık nasıl görülür?
Alopesi areata belirgin bir rahatsızlık vermediği için, genellikle berber tarafından saptanır. Saçın büyümesi durur ve kökünden ayrılır. Alpopesi areata üç evre gösterir. İlk olarak saçlar aniden dökülür, sonra dökülen alanda genişleme olur. Son olarak da saçlar renkleri beyaz veya gri olarak çıkmaya başlar ve zamanla kendi renklerine dönerler. Yeni kıllar çıkarken diğerleri dökülebilir.
Saçların tamamı dökülebilir mi?
Etkilenen hastaların %5 ine kadar olanında tüm saçlar dökülebilir. Bu duruma alopesi totalis denilir ve çok uzun sürebilir. Hastaların %1 inden azında vücut kılları tamamiyle dökülür, bu durum alopesi üniversalis olarak bilinir.
Alopesi areata fiziksel bir rahatsızlığa neden olmaz ama psikolojik olarak hastayı olumsuz etkiler.
Tedavi nasıl yapılır?
Ne yazık ki hastalıkta kesin çözüm sağlayabilecek tedavi yoktur. Hastalık yavaş bir şekilde kendiliğinden iyileşebilir.
Saçsız alana kortizon enjekte edilmesi saçların çıkışını hızlandırabilir. Bu tedavi intralezyonel kortizon enjeksiyonu olarak bilinir. Saçlardaki yeniden büyüme sadece enjeksiyon yapılan yerde görülür. Bu tedavi yeni alanlarda saç dökülmesini engellemez. Bununla beraber saçlar çıkmaya başlarsa ilave olarak yapılan enjeksiyonlar saçların çıkmasına yardımcı olur.
Hastalığın tedavisinde bir çok farklı alternatif yöntem kullanılır. Fakat bu tedavilerin sonuçları değişkendir. Bazı losyonların kullanılması bazı kişilerde saçların çıkmasına sağlamaktadır. Bu amaçla kortizonlu ilaçlar veya minoksidil ve tahriş edici bir ajan olan ditranol kullanılabilir. Alopesi alanına dermatoloji uzmanı tarafından yapılan ilaç içerikli enjeksiyon uygulamaları en sık yapılan güvenli tedavi yöntemidir.
İmmunoterapi denen tedavide düşük bir konsantrasyonda allerjik reaksiyon oluşturabilecek bir madde dökülen alana uygulanır ve bir allerjik kontakt dermatit oluşması sağlanır. Bu amaçla sıklıkla diphenylcyclopropenone (diphencyprone) kullanılır. Ne yazık ki bu tedavi tahriş edici ve rahatsızlık vericidir, sıklıkla lenf bezlerinde büyümeye neden olur.
Yaygın saç kaybı durumunda güvenilir bir tedavi yöntemi yoktur. Kortizon içeren haplar, PUVA dediğimiz bir ışık tedavisi uygulanabilir. Fakat bu tedavilerin bazı yan etkileri vardır.Günümüzde alopesi gibi otoimmün hastalıkları başlatıcı nedenler daha çok tartışılmaya başlamıştır. Genetiği değiştirilmiş gıda tüketimi, inek sütü ve ürünlerinin tüketimi, glutenin fazla tüketimi artık tetikleyici faktörler olarak düşünülmektedir. Bu gıdalar barsaklarda antijenik madde gibi davranıp vücudun otoimmün hastalığı başlatmasına neden olmaktadır. Bu hipotezlerin kanıtlanması için geniş kitlelerde yapılmış bilimsel çalışmalara ihtiyaç vardır.